බුදුදහම සහ බුද්ධගෝෂ දහම

අපට මතකයි එක්තරා දේශනයක් අවසානයේ අපේ උගත් මහාචාර්‍ය්වරයෙක් ඉතාමත් වේදනාවෙන් ප්‍රකාශ කළා “ අද ලංකාවේ මුල්බැසගෙන තිබෙන්නේ බුදුදහම නොවේ බුද්ධගෝෂ දහම” කියලා. එය මොනතරම් නිවැරදි ද කියා අපට සිතුනා අද මුහුණු පොතේ තිබෙන බහුතරයක් පිටු තනිකරම බුද්ධගෝෂ හිමියන් දුන් අටුවාව කරේ තියාගෙන පිරිසිදු වූ බුදුදහම විකෘති කරනවා.  අප මේ බුද්ධගෝෂ හිමියන්ගේ අර්ථවිකුර්ති කරන ලද දේශනා බුද්ධ වචනය සාධක ඇතිව පෙන්වා දුන්නත් ඔවුන් බුද්ධ වචනයට පයින් ගසා, බුද්ධවචනය වෙනස් කිරීමේ පාපයට හසුවී බුද්ධගෝෂ දහම තදින් වැළදගෙන ඇති ආකාරය පෙනීයනවා. මේවාට වගකියන්නත් ඕනේ ඔවුනට ගුරුහරුකම් දෙන ගුරුවරුන්ම තමයි. බුදුදහම අභියෝගයට ලක් කරමින් ඔවුන් යම් යම් නිකායවල් ප්‍රසිද්ධ කරන්න දඟලන බවක් පේනවා. ඔවුන්ගේ ගුරුවරයන් දෙස බැලීමේදී පවා එය හොඳින් වැටහෙනවා. ඔවුනට බුදුවී ඇත්තේ ඔවුනගේ ගුරුවරුන් බව පේනවා බුදුදහම වැරදි කොනෙන් අල්ලාගෙන ඇති ආකාරය දැක්කාම. ඔවුනගේ ඒ දුෂ්ඨ පරමාර්ථයට ප්‍රයෝජනයට ගත හැක්කේ දැනට ප්‍රපංචවලින් ගහණ අටුවාව නිසා, ඔවුන් බුද්ධ වචනය වල දමා, ඔවුනගේ අපාගාමී වැඩපිළිවෙලට බුද්ධගෝෂ අටුවාව යොදාගෙන තිබෙන වා. මේක ඉතාමත් සෝචනීය තත්වයක්. 

උදාහරනයක් වශයෙන් අප පෙන්වා දුන් වනිජ්ජා සූත්‍රයට අර්ථ විකෘති කර දී තිබෙන අටුවා/ටීකා පෙන්වා දුන්නත් ඔවුන් පිළිගන්නේ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ දහම නොවේ මේ රසතෘෂ්ණාව නිසා වැරදියට අර්ථ දී ඇති අටුවා/ටීකා සම්ප්‍රදාය යි. අප අටුවාචාරින් වහන්සේලාට ගෞරව කරන්නේ උන්වහන්සේලා මේ අටුවා/ටීකා බුද්ධ වචනයට පිටින් තැබීම පිළිබඳවයි. අටුවාචාරීන් වහන්සේලා වුනත් දැනගෙන ඉන්න ඇති මේ බුද්ධ වචනයට අර්ථකතන දෙනව කියන්නේ දැළි පිහියෙන් කිරි කනව වගේ වැඩක් කියල. ඒකයි උන්වහන්සේලා මේ අටුවා සම්ප්‍රදාය බුද්ධ වචනයට පිටින් තිබ්බේ යම් වැරදි අර්ථකතනයන් බුද්ධ වචනයට දී තිබේනම් බුද්ධ වචනය වෙනස් කිරීමේ පාපයෙන් ගැලවෙන්න. බලන්න එදා සිට අද දක්වා මේ අටුවා සම්ප්‍රදාය අභියෝගයට ලක් කරමින්, අටුවාව දුන් අර්ථයන් දුර්වල එසේත් නැත්නම් දෝෂසහගත බව අපගේ උගත් එඩිතර ස්වාමීන් වහන්සේලා වගේම ගිහිබවතුන් බුද්ධවචනය ඉදිරියට ගෙන පෙන්වා දී තිබෙන වා මහාචාර්‍ය මාරසිංහ මහතා වැනි උගතුන් පවා. ( උදා:-The great betrayal of Theravada Buddhism? – Prof. M. M. J. Marasinghe) 

නමුත් අපේ උන්දැලෑ බුද්ධ වචනය විසි කරල බුද්ධ වචනය බවට අටුවාව ගත්තා අටුවාව තියෙන තැන තියෙන්න නොදී. අපේ මේ සමූහයන් වන “……… මගයි”  (Path to ………) “ඒ මගයි” “මේ මගයි” කියා   මේ අටුවා බුද්ධ වචනය ලෙසට අරගෙන මිත්‍යදෘෂ්ඨිය පතුරුවනවා. බුදුන් දෙසූ නිවන් මග නොවේ මුන්දැලෑ යන්නේ. මුන්දැලෑ යන්නේ බුද්ධගෝෂ නිවන් මගයි. ඔවුන් ඒ ඒ සමූහයන් නම් කර තිබෙන වචන වලින්ම පේනවා ඔවුන් ‘නිවනත්” තැනක් කරගෙන සිටින්නේ බව. ඔවුන් කෙලින්ම ප්‍රකාශ කරනවා බුද්ධගෝෂ අටුවාව බුද්ධ වචනයම බව. බලන්න මේ අය නොමග ගොස් තිබෙන ආකාරය. නමුත් මොවුනට අවසානයේ යන්නේ වෙන්නේ බුද්ධ වචනය වෙනස් කිරීමේ පාපයට “සතර අපාගාමි මග” බව මොවුනට තේරෙන්නේ නැහැ. අප මෙසේ අදහස් ප්‍රකාශ කරන්නට යෙදුනේ බුද්ධ වචනයට මේ අය කරන හානිය නිසයි. නුවණැත්තෝ මෙය වටහා ගනිත්වා.

අටුවාවෙන් අර්ථ විකෘති වී ඇති සූත්‍ර මෙසේ පෙන්වා දෙන්නෙමු. පළමුවෙන් අප

> වනිජ්ජා සූත්‍රය ගමු. වණිජ්‌ජා සූත්‍රයේ බුද්ධ වචනය ඇතුලත් ත්‍රිපිටකයේ සහ අටුවා/ටීකා අර්ථ විග්‍රහය – බුද්ධිමතුන්ගේ විමර්ෂණය සදහා – 7. වණිජ්‌ජාසුත්‌තං – වණිජ්‌ජාසුත්‌තං, උපාසකවග්‌ගො, පඤ්‌චකනිපාත -අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය ( Page 338 to 339 -pdf 359) 177. ‘‘පඤ්‌චිමා , භික්‌ඛවෙ, වණිජ්‌ජා උපාසකෙන අකරණීයා. කතමා පඤ්‌ච? සත්‌ථවණිජ්‌ජා, සත්‌තවණිජ්‌ජා, මංසවණිජ්‌ජා, මජ්‌ජවණිජ්‌ජා, විසවණිජ්‌ජා – ඉමා ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ ්‌ච වණිජ්‌ජා උපාසකෙන අකරණීයා’’ති. සත්‌තමං. – 

මංසවණිජ්‌ජා – මෙම බුදුන්ගේ වචනය වන පාළිය සිංහලට පරිවර්ථනය වීමේදි එය මස්වෙළදාම විය යුතු ය. මෙහි කුමන මස් ද කියා නැත. සතුන්ගේ මස්. ආයේ මේකට අටුවා ටීකා පැත්තට යන්න ඕනේ නැහැ. ඕනේම පොඩි ලමයෙකුටත් තේරෙන පුංචි පාළි වචනයක්. මංසවණිජ්‌ජා = මස්වෙළදාමයි. සූත්‍ර යොමුව 

නමුත් අටුවාව කියන්නේ , මංසවණිජ්‌ජාති” යනු ඌරන්, මුවන් ආදී සතුන් පෝෂණය කර ඔවුන් විකිණීම යි.// අපගේ විග්‍රහය:- මෙම වචනය හොදින් බලන්න. එතකොට මේ මාංශවවනිජ්ජා කියන්නේ මුව සහ ඌරු මස් වෙළදාම ද? අනිත් සත්තුන්ගේ මස් ගස් වලද එල්ලා තිබෙන්නේ. එසේ නම් මුවවනිජ්ජා, ඌරුවනිජ්ජා කියා බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කළේ නැත්තේ ඇයි? මෙය පැහැදිලිව මස්මාංශ කන්න තිබෙන තෘෂ්ණාවට ද මෙම බුද්ධ වචනය වැරදි ලෙස භාවිතා කර ඇත්තේ කියා ඔලු ගෙඩියක් තියෙන කෙනෙකුට නො වැටහෙන්නේ ද? 

මෙන්න ටීකාව:- ඌරන් මුවන් ආදී සතුන් පෝෂණය කර ඔවුන්ගෙන් මස් සම්පාදනය කර විකිණීම යි. අපගේ විග්‍රහය:-
බලන්න ඉහත ටීකාවෙන් කර ඇති විනාශය – ——- ඌරන් මුවන් ආදී සතුන් පෝෂණය කර ඔවුන්ගෙන් මස් සම්පාදනය කර විකිණීම ය—එතකොට අනිත් සත්තු පණ ඇති එවුන් නොවේ ද?.  බෞද්ධයාට කැරකිල්ල හැදිලා ඇති බවක් තාමත් ඔබට නොපෙනේ ද? මිනිසුනේ මේ පාපි ක්‍රියාවන්ට අනුබල නො දෙන්න.මූලපරියාය වගේ ගැඹුරු සූත්‍රවලට බුද්ධගෝෂ හිමියන් අටුවාව දෙන්න ඉතාමත් කෙටියෙන් වුනාට මේ වනිජ්ජා සූත්‍රයට අටුවාව දෙනවා දීර්ඝව. සිතාගන්න පුළුවන්නේ එයට හේතුව. භය වුනාද දන්නේ නැහැ බුද්ධ වචනයයට අනුව බුදුරජාණන් වහන්සේ නොකළ යුතු වෙළදාව වන ‘මස්මාංස” වෙළදාම සියලුදෙනාම නතර කළොත් මස් කන්න බැරිවෙයි කියලා. රසතෘෂ්ණාව නිසා බුද්ධ වචනයට පයින් ගැසූ හේතුව මනාව වැටහෙන වටිනා සූත්‍රයක් මේ වනිජ්ජා සූත්‍රය. බෞද්ධයන්ට මස්මාංශ වෙළදාම කැප ද? අකැප ද?

> මූලපරියාය සූත්‍රය – 1. මූල පරියාය වර්ගය, මූලපණ්ණාසක, මජ්ඣිම නිකාය – මෙම සූත්‍රයට බුදුගොස් හිමියන් දෙන අටුවාව:-

මේ විවරණයේ දී බුද්ධගෝෂ හිමියන් “නිබ්බාන” යන්නෙන් මෙහිදී අදහස් කරන්නේ අන්‍යතීර්ථකයන්ගේ “නිබ්බාන” සංකල්ප පහ පමනක් බව පෙන්වා දීමට සුහුසුළු වෙති. මෙසේ පටු අර්ථයකින් ගැනීම සූත්‍රයේ ගැඹුරු අන්තර්ගත හා කිසිසේත් නොසැසඳෙන්නකී. අටුවා සම්ප්‍රදාය, බොදු හද බැඳගත් චිරාගත “නිබ්බාන” සංකල්පය බේරා ගැනීමට ගත් අනිසි ප්‍රයත්නයක් ඒ තුළින් ප්‍රකට වේ  මූල පරියාය සූත්‍රය

මේ තරම් දිගු සූත්‍ර දේශනාවක් දෙසීමට විශේෂයෙන් අරමුණුවූ භික්ෂූන්ගේ සතුටට හේතු නොවීයයි සඳහන් වන අන් තැනක් නැති තරම් ය. ඒ නිසා අටුවා මතය සහේතුක විය හැකිය. අප ඉහත දැක්වූ පරිදි මේ සූත්‍රය සමස්තයක් වශයෙන් සංකල්පයන්ගේ මෙන්ම ඒවායේ ක්‍රියාකාරක පද සම්බන්ධයේ යථා තත්වය හෙළිදරව් කරයි. සංකල්ප බෞතික හෝ අධ්‍යාත්මික හෝ වේවා, ලෞකික හෝ වේවා, ලෝකෝත්තර හෝ වේවා ආධානග්‍රාහීව දෘෂ්ටිග්‍රාහයෙන් නොගත යුතු ය. ඒවා පරමාර්ථ වශයෙන් නොගතයුතු අතර, අධ්‍යාත්මික ප්‍රයත්නය තුළදීම අවස්ථානුකූලව ඒවා අතහැර දැමිය යුතු වේ. සූත්‍රයේ සැබෑ අර්ථසාරය මෙය නම් එය ඇසූ ඒ මානත්ථදධ භික්ෂූන් දුර්මුඛ වීමෙහි පුදුමයක් නැත. අටුවා මතයට අනුව නම් ඔවුන් දුර්මුඛ වූයේ මේ ගැඹුරු සූත්‍ර දේශනාව ඔවුන්ට තේරුම් නොගිය නිසා ය. එහෙත් ඒ වෙනුවට අපට පෙන්වාදිය හැක්කේ ඔවුන් දුර්මුඛවූයේ සූත්‍රය තේරුම් ගත් නිසාම බව ය. ඔවුන්ගේ මානය දුරුවූයේ (අටුවාව කියන පරිදි ) සූත්‍රයේ ගැඹුරු බව නිසා නොවේ. සූත්‍රය තුළින් ඉස්මතු කෙරෙන භාෂාවේ අන්තර්ලීන අපෝහක බවම ඔවුන්ගේ මානය මර්දනය කළබව කිව හැකිය. සම්පූර්ණ විග්‍රහය කියවීමට පිවිසුම

ජටා සූත්‍රය     – සංයුත්‌තනිකාය-සගාථාවග්‌ගපාළි-1. දෙවතාසංයුත්‌තං , 3. ජටාසුත්‌තං 

‘අන්‌තො ජටා බහි ජටා, ජටාය ජටිතා පජා; තං තං ගොතම පුච්‌ඡාමි, කො ඉමං විජටයෙ ජට’’න්‌ති. ‘‘සීලෙ පතිට්‌ඨාය නරො සපඤ්‌ඤො, චිත්‌තං පඤ්‌ඤඤ්‌ච භාවයං; ආතාපී නිපකො භික්‌ඛු, සො ඉමං විජටයෙ ජටං.

‘‘යෙසං රාගො ච දොසො ච, අවිජ්‌ජා ච විරාජිතා; ඛීණාසවා අරහන්‌තො, තෙසං විජටිතා ජටා. ‘‘යත්‌ථ නාමඤ්‌ච රූපඤ්‌ච, අසෙසං උපරුජ්‌ඣති; පටිඝං රූපසඤ්‌ඤා ච, එත්‌ථෙසා ඡිජ්‌ජතෙ ජටා’’.

ඉතින් මේ ගාථා හතර අතුරින් මුල් ගාථ දෙක බොහෝ දෙනා දන්නවා ඇති මොකද විශුද්ධි මාර්ගයේ ඒ බුද්ධගෝස අටුවාචාරීන් වහන්සේ  විශුද්ධි මාර්ගට පාදක කරගෙන තිබෙන්නේ මේ මුල් ගාථා දෙකයි.

කොටින්ම ඒ නාමයත්, රූපයත් අතර ඒවාට අදාල නිමිති ලක්ෂණ වලින් වෙලුමක් වගේ බැඳිලා තිබෙනවා ඕක තමයි අපට පේන විදිහට  “අන්‌තො ජටා ව”. ඊලගට බුදුරජාණන් වහන්සේ පෙන්වා දුන්නා නාමරූපයත්, විඥ්ඥායත් අන්යෝන්‍ය වශයෙන් වෙලිළා පවතින වා   ඕක තමයි   “බහි ජටා  ව” නමුත් අප මෙහෙම තේරුවට

බුද්ධගෝස අටුවාචාරින් වහන්සේ සංයුත්‌තනිකායේ ජටා සූත්‍රයට අටුවාව දෙන්නේ මෙහෙමයි. උන්වහන්සේ කියන්නේ ජටාව කියන්නේ තන්හාව, ” අන්‌තො ජටාව” කියන්නේ තමන්ගේ පරිශ්කාර වලට තියෙන තන්හාව, “බහි ජටාව” කියන්නේ අනුන්ගේ පරිශ්කාර වලට තියෙන තන්හාව කියා. තවත් විදිහකට තෝරනවා තමන්ගේ ආත්මභාවය මේ ශරීරය, මේ ශරීරයට තියෙන ඇල්ම තමා අන්තො ජටා ව, අනුන්ගේ ශරීර වලට තියෙන ඇල්ම, අනුන්ගේ ආත්මභාව වලට තියෙන ඇල්ම තමයි බහි ජටා ව. ( බලන්න කොපමන දුර්වල විග්‍රහයක් ද කියා මේක) . තවත් තේරුමක් දෙනවා, ආධ්‍යාත්මික ආයතන හය එනම් ඇස,කන,නාසය,දිව,කය,මන කියන හයේ අන්තො ජටා ව, බහි ජටා ව යනු ඒවාට තියෙන අරමුණු, රූප,ශබ්ධ,ඝන්ධ,රස,කොට්ඨබ්බ,ධම්ම ඔන්න ජටා ව තෝරන හැටි බුධගෝස හාමුදුරුවෝ. ඉන් පස්සේ නාමය තෝරන්නේ වේදනා, සංඥ්ඥා,සංස්කාර,විඥ්ඥාණ කියන හතර ස්කන්ධය කියා. නාමය කියන්නේ කිසි සේත් එතනට විඥ්ඥාණය අයිති නැහැ. නාමයට කිසිසේත් විඥ්ඥාණය අයත් වන්නේ නැහැ, නාමය කියන්නේ වේදනා, සංඥ්ඥා, චේතනා, පස්ස,මනසිකාර කියන ධර්ම පහ බව. නාමයට විඥ්ඥාණය අයත් වන්නේ නැති බව පෙන්වීමට තවත් සූත්‍ර දේශනාවක් තමයි.  මජ්‌ඣෙසුත්‌තං – අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය, ඡක්‌කනිපාතපාළි, 6. මහාවග්‌ගො – ‘‘නාමං ඛො, ආවුසො, එකො අන්තො, රූපං දුතියො අන්තො, විඤ්ඤාණං මජ්ඣෙ, තණ්හා සිබ්බිනී; තණ්හා හි නං සිබ්බති තස්ස තස්සෙව භවස්ස අභිනිබ්බත්තියා. (නාමය එක් අන්තයක, රූපය දෙවෙනි අන්තයයි. විඤ්ඤානය මධ්‍යයයි, සිබ්බනි නම් තෘෂ්ණාව ඒ ඒ භවයේ ඉපදීම තෘෂ්ණාවෙන් ඔහු වසයි. ) මෙම සූත්‍රයේ ද නාමයට පිටින් විඤ්ඤානය තිබෙන බව පැහැදිළි වේ. 

බලන්න අටුවා සම්ප්‍රදාය තුල කවුරුත් කියන්නේ, නාමය කියලා කියන්නේ අර ස්කන්ධ හතර කියා. එය එහෙම් පිටිම්ම වැරදියි. විඥ්ඥාණය කිසිසේත් නාමයට ඇතුල් කරන්න බැහැ. 

ඔන්න ඊලගට “පටිඝං රූප සංඥ්ඥා” කියන එක තෝරන්නේ අටුවාචාරීන් වහන්සේ මෙහෙමයි…..………..සම්පූර්ණ විග්‍රහය 

පගේ විග්‍රහය:- අපේ ගංගොඩවිල සෝම ස්වාමීන් වහන්සේ අපට මතකයි මේ විශුද්ධි මාර්ගයේ ඉතාමත් දුර්වල වූ අටුවාව පෙන්වා දී, පිරිසිදු වූ බුද්ධ වචනයේ ආශ්චර්‍ය පෙන්වා දුන්නා. දැනට දැන උගත් ස්වාමීන් වහන්සේලා බොහෝමයක් දන්නවා බුද්ධගෝෂ හිමිගේ විශුද්ධි මාරගයේ දෝෂ. සෝම හිමි, කටුකුරුන්දේ හිමි වැනි කීපනමක් ඉදිරියට ඇවිත් ඉතාමත් එඩිතරව වැරදි අර්ථනිරූපන පෙන්වා දී පිරිසිදු වූ බුද්ධ වචනයට අටුවා/ටීකා නිසා හානි වූ තැන් පෙන්වා දුන්න බව අප නමස්කාරපූරකව උන්වහන්සේලාව මේ අවස්ථාවේ මතක් කර පින්දෙනවා. ස්වාමීන් වහන්සේලා එඩිතරව මේ විශුද්ධි මාර්ගයේ/අටුවා දෝෂ පෙන්වීමට මැළි වන්නේ අද ශ්‍රි ලංකා බෞද්ධ සමාජයේ මුල්බැසගෙන තිබෙන්නේ බුද්ධගෝෂ හිමි දුන් අටුවා/ටීකා සම්ප්‍රදාය නිසා . ඕනෑතරම් අපේ අය ඉන්නවා ඉදිරියට එන ස්වාමීන් වහන්සේලාට පහර දෙන්න. 

අවසාන වශයෙන් අපේ ඒ විශිෂ්ඨ මහාචාර්‍යතුමා නැවත මතක් කරන්න කැමතියි එතුමා එඩිතරව කීවේ “ අද ලංකාවේ මුල්බැස තිබෙන්නේ බුද්ධගෝෂ දහම මිසක් බුදුදහම නොවේ ” කියල. එතුමාට අප නිදුක් නිරෝගී බව පතනවා මේ අවස්ථාවේ දී. ඔබතුමාට බුද්ධ වචනය රකින්න තවත් ශක්තිය ලැබේවා.  

ඉදිරියේ දී අටුවා සම්ප්‍රදාය තුල අර්ථ විකෘති වූ බුද්ධ වචනය තවත් පෙන්වා දීමට බලාපොරොත්තු වෙමු.

මේ ලිපිය කියවන අපේ බෞද්ධයන්ගෙන් කාරුණික ඉල්ලීමක් කරමු. ඔබ සොයාගත් යම් බුද්ධ වචනයට හානිවූ, අර්ථ විකෘති වූ විග්‍රහයන් මෙම ලිපියේ comment කොටසේ සදහන් කරන මෙන් ඉල්ලා සිටිමු.

Permanent link to this article: https://www.dhammikaweb.com/?p=21541

Bāhiya Sutta – Bodhivagga,Udanapali, Khuddaka Nikaya

Buddha’s word:-“Then, Bâhiya, thus must you train yourself: ‘In the seen there will be just the seen; in the heard, just the heard; in the sensed, just the sensed;2 in the cognized, just the cognized. That is how, O Bâhiya, you must train yourself. Now, when, Bâhiya, in the seen there will be to you just the seen, in the heard ….. just the cognized, then Bâhiya, you will have no ‘thereby’: when you have no ‘thereby,’ then Bâhiya, you will have no ‘therein’; as you, Bâhiya, will have no ‘therein’ it follows that you will have no ‘here’ or ‘beyond’, or ‘midway-between’. That is just the end of Ill.”

Explanation of Bhikkhu Katukurunde Ñāṇanada:- The first part of the exhortation presents succinctly the sum-total of sense – restraint, while the latter part interprets the philosophy behind it. This sense-restraint consists in ‘stopping-short’, at the level of sense-data without being led astray by them. He who succeeds in this, has truly comprehended the nature of sense-data so that he no longer thinks in terms of them (‘na tena’ =no ‘thereby’, ‘na tattha’ = no ‘therein’). He has thus transcended the superstitions of the grammatical structure as also the verbal dichotomy (nev’ idha, na hura§, na ubhayamantarena = ‘neither here nor beyond nor midway between’). In short, he has attained the Goal. As for Bâhiya, he did attain the Goal, and that almost instantaneously, since he had developed his spiritual faculties to such an extent in his own religious system, that—we are told in the Sutta – he even entertained the illusion of being an arahant before he came to the Buddha. We invite you read above explanation  which was extracted from  Concept and Reality” written by Bhikkhu Katukurunde Ñāṇananda (Page no 29). This wonderful explanation will open your mind to read Bāhiya Sutta. 

To read Bāhiya Sutta

Permanent link to this article: https://www.dhammikaweb.com/?p=21519

Bāhiya Sutta – Bodhivagga,Udanapali, Khuddaka Nikaya

බාහියසූත්‍රයබොධිවග්ග, උදානපාළි, ඛුද්දකනිකාය

අපගේ සටහන:- බොහෝ උගතුන් පටලවාගත් සහ බොහෝ තර්කයන්ට භාවිතා කරන සූත්‍ර දේශනාවක් වන ඛුද්දකනිකායේ – උදානපාළි » බොධිවග්ගයේ එන  » බාහියසූත්‍රය අපගේ පූජ්‍ය කටුකුරුන්දේ ඤාණනන්ද ස්වාමීන් වහන්සේ ඉතාමත් විචිත්‍රවත්ව විග්‍රහ කරමින් අපව සූත්‍රය තුලට රැගෙන යන ආකාරය විශ්මජනකයි. ඔබට එම සූත්‍රය මුලසිට අගට කියවීමට කටුකුරුන්දේ ඤාණනන්ද ස්වාමීන් වහන්සේගේ පහතින් සදහන්  විශිෂ්ඨ ප්‍රවේශය තෝතැන්නක් වේවා.  සියල්ලෝ ම ධර්මාවබෝධය ලබත්වා අපගේ සටහන අවසන්.

කටුකුරුන්දේ ඤාණනන්ද ස්වාමීන් වහන්සේගේ විග්‍රහය:- “ඉංද්‍රීය සංවරය” පිළිබඳව ගැඹුරු අර්ථ සමුදායක් ඇති බව උදාන පාළියෙහි බෝධි වග්ගයේ බුදුරජුන් භාහිය දාරුචිරිය තවුසාණන්ට දෙසූ සාරවත් කෙටි උපදේශය හා සසඳනවිට පැහැදිලි වනු ඇත. බුදුරදුන් වදාළ මේ දෙසුමෙහි දාර්ශනික අර්ථසාරය කෙතෙක් ගැඹුරුද යත් භාහිය තවුසාණෝ එකෙණෙහිම අරහත්වයෙන් විමුක්තිය ප්‍රත්‍යක්ෂ කරගත්හ. උපුටා ගැනීම සංකල්පය සහ යථාර්ථය පොතේ පිටු අංක 32 -33

බුද්ධ වචනය:-‘‘තස්මාතිහ තෙ, බාහිය, එවං සික්ඛිතබ්බං – ‘දිට්ඨෙ දිට්ඨමත්තං භවිස්සති, සුතෙ සුතමත්තං භවිස්සති, මුතෙ මුතමත්තං භවිස්සති, විඤ්ඤාතෙ විඤ්ඤාතමත්තං භවිස්සතී’ති. එවඤ්හි තෙ, බාහිය, සික්ඛිතබ්බං. යතො ඛො තෙ, බාහිය, දිට්ඨෙ දිට්ඨමත්තං භවිස්සති, සුතෙ සුතමත්තං භවිස්සති, මුතෙ මුතමත්තං භවිස්සති, විඤ්ඤාතෙ විඤ්ඤාතමත්තං භවිස්සති, තතො ත්වං, බාහිය, න තෙන; යතො ත්වං, බාහිය, න තෙන තතො ත්වං, බාහිය, න තත්ථ ; යතො ත්වං, බාහිය, න තත්ථ, තතො ත්වං, බාහිය, නෙවිධ න හුරං න උභයමන්තරෙන. එසෙවන්තො දුක්ඛස්සා’’ති. බුද්ධ වචනය අවසන් (සිංහල තේරුම:-එසේ නම් භාහිය ඔබ මෙසේ හික්මිය යුතුය. දුටුවෙහි දුටු බව පමණක්ම වන්නේ ය. ඇසුනෙහි ඇසුන බව පමණක්ම වන්නේ ය. දැනුනෙහි දැනුන බව පමණක්ම වන්නේ ය. දතුයෙහි දත් බව පමණක්ම වන්නේ ය. මෙසේය භාහිය ඔබ විසින් හික්මිය යුත්තේ. යම් විටෙක භාහිය ඔබට දුටුවෙහි දුටු බව පමණක්ම වන්නේ ද, ඇසුනෙහි ඇසුන බව පමණක්ම වන්නේ ද, දැනුනෙහි දැනුන බව පමණක්ම වන්නේ ද, දතුයෙහි දත් බව පමණක්ම වන්නේ ද, එවිට ඔබ භාහිය “එයින්” නොවේ. යම් විටෙක භාහිය ඔබ “එයින්” නොවන්නේ ද, එවිට භාහිය ඔබ ‘එහි’ නොවන්නේ ය. යම් විටෙක භාහිය ඔබ ‘එහි” නොවන්නේ ද එවිට භාහිය ඔබ මෙහිත් නැත. ‘එහිත්” නැත. ඒ දෙක අතරත් නැත. එයම දුකෙහි කෙළවර ය.

කටුකුරුන්දේ ඤාණනන්ද ස්වාමීන් වහන්සේගේ විග්‍රහය:- මෙම දේශනාවෙහි මුල් කොටස ඉන්ද්‍රීය සංවරයෙහි සාරාර්ථය පිඬුකර දක්වන අතර ඉතිරි කොටස ඒ යටින් ඇති දර්ශනය විවරණය කරයි.…….සැකෙවින් කියතොත්, ඔහු නිවනට පැමිණීයේ වෙයි. භාහිය තාපස තුමා ද මේ කෙටි දෙසුම අසා එකෙණෙහිම මෙන් නිවන ප්‍රත්‍යක්ෂ කරගත්තේ සූත්‍රයෙහිම සඳහන් පරිදි බුදුරදුන් හමුවීමට කලින්ම තමා රහත්ය යන අධිමානය ඇති කර ගැනීමට තරම් කිසියම් අධ්‍යාත්මික දියුණුවක් ලබා තිබුනු බැවිනි.

මේ අනුව බලන කල ඉන්ද්‍රීයසංවරය පිළිබඳ ශික්ෂණය කුළුගැන්වෙනුයේ ඉන්ද්‍රීයානුභූතියට අදාළ දත්තයන් අරමුණුකර මඤ්ඤනාකිරීමෙන් වැළකී සිටීමේ හැකියාව ඇතිකර ගැනීමෙනි……උපුටා ගැනීම කටුකුරුන්දේ ඤාණනන්ද ස්වාමීන් වහන්සේ  විසින් රචිත සංකල්පය සහ යථාර්ථය පොතේ පිටු අංක 32 -33

සම්පූර්ණ සූත්‍රය කියවීමට

 

 

Permanent link to this article: https://www.dhammikaweb.com/?p=21515

(No title)

පටිචචසමුපපාද තෙවන වෙළුම – පූජ්‍ය කටුකුරුන්දේ ඥාණනන්ද හිමි

පටිචචසමුපපාද ධම_යේ ගම්භීරත්වය නිසාම සම්බුදධ පරිනිර්වාණයෙන් සියවසක් ගත වීමට පෙර පැන නැඟි විවිධ බෞද්ධ නිකායයන් අතර විවිධාකාර අථ_ විවරණ ඒ පිළිබ`දව ඉදිරිපත් කෙරුණි. වචනයක් වශයෙනුත්, දර්ශනයක් වශයෙනුත් භාරතීය දර්ශන සම්ප්‍රදායයන්ට අමුත්තකු  වූ පටිචචසමුපපාදය හ`දුනා ගැනීමට දැරූ දාර්ශනික ප්‍රයත්නවල ප්‍රතිඵල වශයෙන් එකිනෙකට විරුද්ධ විග්‍රහ විවරණ අර්ථකථන රැගත් ප්‍රකරණ ග්‍රන්ථ රාශියක් බිහිවිය. එක් එක් බෞද්ධ නිකාය තම තමන් ගත් දෘෂ්ටි කෝණයට අනුව පටිචචසමුපපාද ධම_ය විග්‍රහ කරන්නට විය. එම නිසාම බුදධ දේශනාවට අනුකූල වූ නිවැරදි අර්ථකථනය කුමක්ද යන්න නිගමනය කිරීම දුෂ්කර කාර්යයක් වී ඇත.

මේ වාතාවරණය තුළ සූත්‍රාගත බුද්ධ දේශනා ඇසුරින් පටිචචසමුපපාද ධර්මය විවරණ කරමින් අප විසින් දැනට පවත්වාගෙන
යනු ලබන පහන් කණුව පටිචචසමුපපාද දේශනා මාලාව මෙසේ වෙ`ඵම් වශයෙන් මුද්‍රණද්වාරයෙන් නිකුත් කිරීමට තීරණය කළෙමු.

Download

Permanent link to this article: https://www.dhammikaweb.com/?p=22320

Poṭṭhapāda Sutta – Sīlakkhandhavaggapāḷi, Dīghanikāya

Venerable Sir, among recluses and Brahmins of various sects assembled in the hall for discussing moot-points, a talk arose concerning the cessation of higher levels of perception (abhisaññānirodha).

The topic of discussion was: ‘How does the cessation of higher levels of perception come about?’ When that topic came up, some put forward the view: “Without a cause or condition a man’s perception arises and ceases. At the time it arises, one is percipient. When it ceases, one is not percipient.” This is how some explained the cessation of higher levels of perception. Then another said: “No, no. That is not the way it happens. Perception is a man’s self. It comes and goes. When it comes, one is percipient. When it goes one is nonpercipient.” Then a third interposed: “No no………And then Poṭṭhapāda formally invited the Buddha to explain it with the words: “Venerable Sir, how does cessation of higher levels of perception come about?

Bhikkhu Katukurunde Ñāṇananda comment:– Before presenting the Buddha’s answer to this question, let me mention something that enhances the relevance of the Buddha’s sermon. It was a time when yogins of India in their spiritual quest found themselves in a dilemma. They had reached the highest level in the development of perception. There were some who had attained the jhānic level of neither-perception-nornon- perception (nevasaññānāsaññāyatana). You may have heard of the two teachers our Bodhisatta prince Siddhattha approached after his renunciation namely Ālāra Kālāma and Uddaka Rāmaputta. Out of them, Ālāra Kālāma had attained the Formless Realm of Nothingness. (Ākiñcaññāyatana) and Uddaka Rāmaputta had attained the Realm of Neither-perception-nornon- perception (nevasaññānāsaññāyatana). But our Bodhisatta aroused both those jhānic levels as soon as the two teachers uttered a few words about them and even as they were offering equal status as teachers he left them with the thought: “This is not the way to Nibbāna.” From this we can infer that those yogins were in a problematic situation. The dilemma they were in is briefly mentioned in the Pañcattaya Sutta3 of the Majjhima Nikāya….

In order to highlight above great sutta (Poṭṭhapāda Sutta – Sīlakkhandhavaggapāḷi, Dīghanikāya) above comments were extracted from Sermon 11  (Pahan Kanuwa Sermon – No. 193) – Bhikkhu Katukurunde Ñāṇananda

Downlaod PDF  Poṭṭhapāda Sutta

Permanent link to this article: https://www.dhammikaweb.com/?p=21501

The Law of Dependent Arising (Paṭicca Samuppāda)- Library Edition, Bhikkhu Katukurunde Ñāṇananda

The Buddha, soon after his enlightenment, reflected on the depth of the Dhamma he had realized.  He saw two points in this Dhamma that transcends logic (atakkāvacara), which it is
difficult for the worldlings immersed in defilements to see.

One is the Law of Dependent Arising (Paṭicca Samuppāda) or conditionality (idappaccayatā). The other is Nibbāna – the stilling of all Preparations (sabba-saṅkhāra-samatha). Owing to the very profundity of the Law of Dependent Arising, hardly a century after the passing away of the Buddha, a number of Buddhist sects that sprang up offered a wide variety of interpretations of this central philosophy. 

Both as a term and as a philosophy Paṭicca Samuppāda happened to be a ‘stranger’ to the contemporary religious environment. The outcome of philosophical attempts to get familiar with this ‘stranger’ was a miscellany of treatises offering conflicting views. Each Buddhist sect had its own interpretation of Paṭicca Samuppāda. This makes it all the more difficult to ascertain the exact significance of the term that accords with the Buddha’s teaching. Against this hazy background, the Pahan Kanuwa series of Paṭicca Samuppāda sermons came to be inspired by an urge to clarify the correct position in the light of the Buddha’s sermons…….

FREE Download

Published strictly for free distribution    Source seeingthroughthenet

Permanent link to this article: https://www.dhammikaweb.com/?p=21491

Mūlapariyāya Sutta -Mūlapariyāya Vaggo 1, Majjhima Nikaya 1 – Bhikkhu Katukurunde Ñāṇananda

Mūlapariyāya Sutta – Majjhima Nikāya, All objects of the mind are called ‘dhammā’ – ‘things’. So you may note first of all that the problem concerns those things that come to the mind.  About this ‘thing’ which is the object of the mind, there is a highly significant discourse in the Majjhima Nikāya, namely Mūlapariyāya Sutta 4. It is probably because of its fundamental importance that those arahants who held the First Council placed this discourse as the very first in this discourse collection.

But unfortunately nowadays teachers when they teach this book to their pupils ask them to skip the first sutta and start from the second. They say that this is so abstruse that even those who listened to it could not understand it. But we wish to point out that this discourse is like the basic alphabet to the understanding of the philosophy of this entire Dhamma. Why do we say so? Because this Mūlapariyāya Sutta reveals the basic pattern of all ‘things’ that occur to the mind (mūlapariyāya). 

Let us now describe the way this discourse is presented. It has a very brief introduction…….Sermon No. 7  
( Pahan Kanuwa Sermon – No. 189 ) – Bhikkhu Katukurunde Ñāṇananda

Sutta Link

Permanent link to this article: https://www.dhammikaweb.com/?p=21457

Mulapariyaya Sutta (The Root of All Things) – Mulapariyaya Vaggo 1, Majjhima Nikaya 1,

මූලපරියාය සූත්‍රය – 1. මූල පරියාය වර්ගය, මූලපණ්ණාසක, මජ්ඣිම නිකාය.

අපගේ සටහන:- උගතුන් බොහොමයක් මගහැර යන සූත්‍රයක් වන මෙම මූලපරියාය සූත්‍රය,  බොහෝ බෞද්ධයන්ට තේරුම් ගැනීමට අපහසු නිසා මගහැරී තිබුණු වටිනාම සූත්‍රයක් වන මූලපරියාය සූත්‍රය, අපගේ පූජ්‍ය කටුකුරුන්දේ ඤාණනන්ද ස්වාමීන් වහන්සේ ඉතාමත් විචිත්‍රවත්ව විග්‍රහ කරමින් අපව සූත්‍රය තුලට රැගෙන යන ආකාරය විශ්මජනකයි. ඔබට එම සූත්‍රය මුලසිට අගට කියවීමට කටුකුරුන්දේ ඤාණනන්ද ස්වාමීන් වහන්සේගේ පහතින් සදහන්  විශිෂ්ඨ ප්‍රවේශය තෝතැන්නක් වේවා.  සියල්ලෝ ම ධර්මාවබෝධය ලබත්වා ! අපගේ සටහන අවසන්.

කටුකුරුන්දේ ඤාණනන්ද ස්වාමීන් වහන්සේගේ විග්‍රහය:-  මනසට අරමුණු වන දෙය පිළිබඳව මූලික ආකෘතිය ගැන ප්‍රකාශ කරන ඉතාම වටිනා සූත්‍රයක් තියෙන වා,  මැදුම්සඟියේ මුලටම එන සූත්‍රයක් වන මූලපරියාය සූත්‍රය මජ්ඣිමනිකාය »  මූලපණ්ණාසපාළි »  මූලපරියායවග්ගො »  සංගීතිකාරම ඒ මහරහතන් වහන්සේලා ඒ සූත්‍රයේ වැදගත්කම සලකලා වෙන්න ඕනේ මේ සූත්‍රය මජ්ජිම නිකායේ මුලටම දැම්මේ. නමුත් අවාසනාවකට වගේ මේ කාලේ ඔය ආචාර්‍යවරු ගෝලයන්ට උගන්වන විට කියනවා ” ඔය පලවෙනි දේශනාව අතහැරලා ඊලග එකේ සිට කියවන්න මොකද ඒක අහන් ඉන්න අයටත් තේරෙන්නේ නැහැ කියල. අපි නම් කියන්න කැමතියි මේ පලවෙනි දේශනාව තමයි මුලුමහත් බෞද්ධ දර්ශනයම, මුලුමහත් සද්ධර්මයම හරියාකාරව තේරුම් කරගැනීමට උපකාර වන හෝඩිය වගේ. මොකද එහෙම කියන්නේ? ඒ මූලපරියා සූත්‍රයේ මනසට අරමුණු හැමදෙයක්ම පිළිබඳව මූලික ආකාරය මුල් ආකෘතිය පෙන්නුම් කරනවා. සටහන අවසන්.

බුද්ධ වචනය:- මහණෙනි මම නුබලාට හැමදෙයකම මුල් ආකාරය, මුල් ආකෘතිය දේශනා කරන වා. (‘‘සබ්බධම්මමූලපරියායං වො, භික්ඛවෙ, දෙසෙස්සාමි. තං සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ, භාසිස්සාමී) …

කටුකුරුන්දේ ඤාණනන්ද ස්වාමීන් වහන්සේගේ විග්‍රහය:- භාෂා ව්‍යවාහරය තුල මේ මනසට අරමුණු වන හැම දෙයක්ම යම්කිසි ව්‍යාකරණ රටාවකට අනුවයි ඉදිරිපත් වන්නේ. අන්න ඒ ව්‍යාකරණ රටාව පිළිබඳව සාමාන්‍ය ධර්මය නොඇසූ පෘතඥ්ඤන පුද්ගලයා දක්වන ආකල්පයත්, රහත්භව නොලැබූ සේක පුද්ගලයා, ආර්‍ය පුද්ගලයා දක්වන ආකල්පයත්, රහතන්වහන්සේ දක්වන ආකල්පයත්, තථාගත සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ දක්වන ආකල්පයත්, මේ මූලපරියාය සූත්‍රයේ විග්‍රහ වෙන වා. …සටහන අවසන්.  මෙම සූත්‍රය මතුකර පෙන්වූ දේශනාව  පටිච්චසමුප්පාද දේශනා (7)   

සම්පූර්ණ සූත්‍රය කියවීමට

 

Permanent link to this article: https://www.dhammikaweb.com/?p=21442

The great betrayal of Theravada Buddhism? – Prof. M. M. J. Marasinghe

The story raises several questions. First, the story of an Anandabodhi is out of context here as it is not found in the original Kalingabodhi Jataka Pali which Buddhaghosa was commenting on. Second, the statement that people went to see the Buddha carrying flowers and incense and being disappointed when they found that the Buddha was not there, is itself wrong because the Buddha as the human teacher was not an object of worship and offering when he was living. The word pújá, it must be noted, does not occur in the Pali canonical texts in the sense of a religious offering. The transition from veneration to worship and offering has taken several centuries after the time of the Buddha to be adopted by the Buddhists as the result of a theistic invasion, as it seems. The interpolation of stories like that of the Anandabodhi is evidence of the mechanism of introducing hitherto unaccepted rites and ritual into Buddhism. It also seems to tell us why they burned the original Sinhala commentaries of Venerable Mahinda, not to allow the secret leak out.

It is Buddhaghosa who claims in his commentary on the Ratana Sutta that it was first chanted by the Buddha to heal the city of Vesali of the devastating epidemic and affliction by non-humans. It must be noted here that Buddhaghosa’s claim of an epidemic is not supported by any other literary or historical source. Further, the Vajjian tribal oligarchy was an exemplary tribal state, too strong for the neighbouring Magadhan Emperor to wage war as clearly stated in the Maháparinibbána Sutta of the Dìigha NBikáya. Thus, the story of an epidemic is another of Buddhaghosa’s fairy tales used to make new rites and rituals acceptable by giving them religious sanction

Download

Read more..

Permanent link to this article: https://www.dhammikaweb.com/?p=21423

Law of Dependent Arising (Sermon No 5) – Bhikkhu Katukurunde Ñāṇananda

Extracted from Sermon No. 5 (Page 18-19)  >>  Pahan Kanuwa Sermon – No. 187

Let us briefly touch upon it for the present. It is the Kaccānagotta Sutta 24 of the Saṁyutta Nikāya. A monk, Kaccānagotta by name, approaches the
Buddha and says

:“Venerable Sir, ‘Right View’, ‘Right View’ it is said. In what way Venerable Sir, is there right view?” You may have heard various definitions of right view. Here is something peculiar:

The Buddha says: “Dvayanissito khvāyaṁ Kaccāna loko yebhuyyena atthitañceva natthitañca. Lokasamudayaṁ kho Kaccāna yathābhūtaṁ sammappaññāya passato yā loke natthitā sā na hoti. Lokanirodhaṁ kho Kaccāna yathābhūtaṁ sammappaññāya passato yā loke atthitā sā na hoti.”

(“This world, Kaccāna, for the most part depend upon a duality – upon the notion of existence and the notion of non-existence. For one who sees the arising of the world as it really is with correct wisdom, there is no notion of non-existence in regard to the world. And for one who sees the cessation of the world as it really is with correct wisdom, there is no notion of existence in regard to the world.”

Here the Buddha points out that the world is resting on the two extreme views of existence and non-existence. Then this is how the Buddha shows us the middle way. For one who sees the arising of the world as it is with correct wisdom, there is no notion of nonexistence. To the insight meditator who sees the arising aspect of the world, the notion of absolute non-existence does not occur. And to the insight meditator who sees the cessation aspect of the world, the notion of absolute existence does not occur.

The world is holding on to the two dogmatic views of absolute existence and absolute non-existence. But the Buddha avoids this absolutism. Paticcasamuppanna means arisen in dependence on causes and conditions. The world is incessantly arising and ceasing. But the worldling resting on the notion of the compact due to craving and grasping, tenaciously believes that a thing exists absolutely. If absolute existence is one end the other end should be absolute non-existence, tantamount to annihilation. But as we sometimes pointed out, if anything is lost, it is only the ignorance that ‘there is something’ and the craving that ‘there isn’t enough.’ That is all. There is nothing to lament. This is precisely why Gotama Buddha as well as Vipassi Buddha made known their realization with the words:

Read more – The Law of Dependent Arising – Bhikkhu Katukurunde Ñāṇananda

 

Permanent link to this article: https://www.dhammikaweb.com/?p=21400